ارز دیجیتال

بیت کوین و دوستانش
آشنایی با پول های جدید
حتما به خاطر دارید دورانی را که برای ارسال پیام از نامه، پاکت، تمبر، اداره پست و مامور پست استفاده زیادی می شد اما سال هاست که ایمیل، به جایگزین سریع تر و آسان تری برای ارسال پیام تبدیل شده است. ارزهای دیجیتال دقیقا همان کاری را با پول های امروزی خواهند کرد که ایمیل، با اداره پست کرد.
ارزهای دیجیتال نوعی پول یا دارایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و بین دریافت کننده و ارسال کننده مبادله می‌شوند. برای شناخت کامل نحوه کارکرد ارزهای دیجیتال، لازم به دانش تخصصی آی تی است اما بصورت عمومی می توان گفت پول های جدید که به اسم ارز دیجیتال یا رمز ارز شناخته می شود بر پایه شبکه اینترنت است و ویژگی‌هایی مشابه با پول فیزیکی را دارد و می تواند تراکنش‌های انتقال وجه را به‌صورت آنی و بدون مرز بین افراد انجام ‌دهد.
دیجی‌کش در اواخر دهه ۹۰  میلادی اولین مجموعه ای بود که از تکنولوژی رمزگذاری روی ارز اقدام کرد. البته  آن زمان کاربرد رمزگذاری روی ارز صرفا برای انتقال وجه بین بانکی بصورت الکترونیکی بود. رفته رفته این سناریو رو به تکامل رفت برای مثال لیبرتی، نام ارز دیجیتال دیگری بود که با پشتوانه طلا ایجاد شد و امکان جابجایی وجه بدون نیاز به بانک را فراهم نمود.  
طبیعتا این روش انتقال وجه مزایا و همچنین معایبی به همراه دارد. جابجایی وجه بدون نیاز به بانک و در هر ساعت از شبانه روز بوسیله اینترنت، عدم نیاز به احراز هویت کاربران دریافت کننده و ارسال کنننده پول و وابسته نبودن به هیچ بانک مرکزی از جمله ویژگی هایی است که می توان به آن اشاره نمود. این به آن معنا است که تراکنش‌ها مستقیماً و بدون واسطه میان کاربران انجام می‌شود.
به همین دلیل است که به این پول ها "غیر متمرکز " می گویند زیرا هیچ نهاد، سازمان یا دولت خاصی، آن را تحت نظارت و کنترل خود ندارد و در فضای اینترنت در بستر سیستم بلاک چین تبادل می شوند. شاید درست همان جا بود که افرادی که قصد جابجایی پول های کثیف با هدف پول شویی را داشتند به فکر استفاده از ارزهای دیجیتال افتادند. برای نمونه هکرهای صفحات مجازی بعد از هک کردنِ قربانی، درخواست بیت کوین می کنند.
بیت‌کوین یکی از صدها ارز دیجیتال است که یک نظام پرداخت جهانی با کارکردهای مشابه موارد بالا را دارد و هنوز از نظر حقوقی هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته‌است. این ارزها با استفاده از دلار قیمت گذاری می شوند تا بدین ترتیب مبنایی باشد برای سنجشِ ارزشِ ارزهای دیجیتال.
قیمت ارزهای دیجیتال در تاریخ های مختلف دستخوش نوسانات شدیدی گردید. صرفنظر از سال های ابتدایی شروع بیت کوین که ارزش پایینی داشت، روند نوسانات سال های اخیر نشان می دهد که در اسفند 1396 ارزش بیت کوین 9585 دلار بود و با 60% کاهش در اسفند 1397به  3830 دلار رسید و در اسفند 1398 با 143% افزایش مجدد به محدوده قیمتی 9330 دلار برگشت.

مفهوم استخراج ارز دیجیتال چیست و ارز دیجیتال از کجا استخراج می شود؟
فرض کنید قصد تهیه طلا را دارید برای تهیه طلا می توان از طلا فروشی آن را خرید و یا با دستگاه طلا یاب به جستجوی آن بپردازید. استخراج بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال مشابه همین روش است. هم می توان از صرافی دیجیتال سکه بیت کوین را خرید و یا با استفاده از تجهیزات ماینینگ به استخراج آن پرداخت. دستگاه های ماینینگ با اتصال به شبکه اینترنت و حل معادلات ریاضی 64 رقمی اقدام به تولید رمز و ثبت آن نمایند که منجر به تهیه بلوک زنجیره ایی می شود که به آن بلاک چین می گویند. پاداش این کار معادل 5/12 بیت کوین است و مالک دستگاه می تواند آن را نگهداری یا در معرض فروش قرار دهد.

پشتوانه رمز ارز ها چه نهادی است و استفاده از رمز ارزها در ایران چگونه است؟
بیت کوین مخترع دارد اما هیچ‌کس مالک آن نیست و مانند ایمیل، کاربران هستند که آن را کنترل و ارزش گذاری می‌کنند. رمز ارزها در کیف پول الکترونیکی نگهداری می شوند و فراموش کردن یا از دست رفتن اطلاعات این کیف پول به منزله از دست رفتن دارایی برای صاحب آن خواهد بود و هیچ نهاد، سازمان و قانون حقوقی برای رمز ارزهای دیجیتال به تصویب نرسیده است. در برخی کشورها دستگاه های خود پرداز،کارت اعتباری و کارت خوان مخصوص بیت کوین وجود دارد اما چنین تجهیزاتی در ایران وجود ندارد و معاملات این ارزها از طریق صرافی های دیجیتال صورت می گیرد و طبق آخرین اطلاعیه های بانک مرکزی، هیچ مجوزی برای صرافی های دیجیتال از این نهاد صادر نشده است اما این نهاد در حال تعیین ساز و کار مناسب برای استخراج و معامله این رمز ارزها می باشد.

مخاطرات استفاده از صرافی های دیجیتال:
همانطورکه در بالاتر گفته شد صرافی های دیجیتال توسط افراد حقیقی و شرکت های خصوصی مدیریت می شوند برای شروع معامله با این صرافی ها، تصویر مدارک هویتی و بانکی در اختیار این صرافی ها قرار می گیرد. مخاطرات احتمالیِ، سو استفاده از مدارک هویتی و مزایای آن این است که افرادِ بدون هویت که احتمال هکر بودن آنها وجود دارد برای صرفی دیجیتال قابل ردیابی هستند.

نتیجه گیری:
سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال ریسک های خاص خود را دارد همچنین اخیرا اخبار زیادی هر روز در مورد بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال مشاهده و نظرهای  متفاوتی ارائه می شود. برخی معتقدند بیت کوین هیچوقت نمی تواند به منزله یک واحد پولی ارزشمند باشد و پیدایش آن از همان ابتدا هم صرفا شبیه یک بازی بوده و در مقابل افراد دیگری هم اعتقاد دارند که اینگونه ارزهای دیجیتال ممکن است جایگزین جدیدی برای پول های فیزیکی باشند و حتی می توانند آینده موفقی داشته باشند. اگر شرکت های بزرگ دنیا از ارزهای دیجیتال حمایت کنند، ارزش این رمز ارزها در آینده بیشتر خواهد شد اما اگر به این نتیجه برسند که اینگونه ارزها به کسب آنها کمکی نمی کند و تصمیم بگیرند این ارزها را کنار بگذارند تصمیمات خود را از قبل با ما به اشتراک نمی گذارند و ارزش این رمز ارزها به شدت افت خواهد کرد.

مصطفی بیات